Tomko Prawdzic

Chin swoich nic już nie wiedza —
Na dnie istotnej nauki, pokora; ale człowiek który się czuje słabym i ograniczonym, podnosi się tem uczuciem nad wszystkich zarozumialców; czuje
on cały ogrom pozostały za granicami jego wiedzy, wzdycha do niego i jest Kolumbem co czuje Amerykę gdy gmin podobien Genueńczykom, nie wierzy w inną ziemię, nad te którą oplugawił.
W świecie moralnym prawdą jest poświęcenie siebie dla ogółu, życie cząstki w całości, spojenie z jej losami.
W świecie domowym prawdą jedyną jest miłość, pobłażanie i poświęcenie, znowu żywot ducha a nie ciała; usamowolnienie umysłu i duszy, spętanie zwierzęcej części człowieka.
Tomko słuchał, oczy rmu się rozjaśniały.
— Mistrzu mój, rzekł, lecz czemże popęd ku wiedzy i chciwość poznania wszystkiego?
— Jest to popęd szlachetny, jest to przeczucie świata w którym wszystko znać i wiedzieć będziemy, z wszystkiem się w Bogu w całość połączym.
Ale niemyśl by nauka była najwyższą zasługą człowieka, a wiedza szeroka problemem jego doskonałości.
Nie, stokroć nie! Jesteś w będzie!
Czyn jest wyższy od wiedzy, bo czyn tworzy, czyn żywot daje, gdy wiedza jest tylko spojrzenfeńi w jego tajniki.
Człowiek co nie niewie, prócz pierwszych prawd któremi się urodził, a rozwineły w nim życie poczciwe i pracowite, często wyżej od mędrca, co wszystko wie, w nic nie wierzy.
Źle więc zrobiłem idąc szukać prawdy?
— Źle? nie — lecz prawda jest wszędzie; ona otacza nas.
Jak zewsząd prócz więzienia widać niebo, tak ze wszystkich, stanowisk życia prócz zezwierzęcenia, widać prawdę nad głowy naszemi. Bądź zdrów, idź do domu.
Tam cię czeka reszta nauki, tam i mnie może jeszcze zobaczysz. To mówiąc podał rękę Tomkowi, podniósł go na nogi i odżywionemu nieco, wskazał drogę ku rodzinnej chacie.
XXIV.
Któż kiedy nic wracał do domu z zawodem i żalem?

<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 Nastepna>>